6533b7dbfe1ef96bd126f89d

RESEARCH PRODUCT

Studies of technogenic soils in Poland: past, present, and future perspectives

subject

description

Gleby występujące na obszarach silnie przekształconych przez człowieka były przez długi czas ignorowane w dyskursie naukowym. Również gospodarcze wykorzystanie tych gleb było ogra-niczone ze względu na ich nieproduktywność. Jedynie duże tereny pogórnicze zrekultywowane w kierunku leśnym lub rolnym były bardziej interesujące zarówno z punktu widzenia badańnaukowych, jak i ich praktycznego wykorzystania. W przypadku terenów pogórniczych termin „teren bezglebowy” był używany przez długi czas, zwłaszcza w odniesieniu do terenów nie rekul-tywowanych. W artykule opisano historyczne badania gleb technogenicznych w Polsce (opubli-kowane do końca XX wieku). Gleby technogeniczne terenów miejskich i przemysłowych pojawiły się w polskich rozważaniach naukowych w drugiej połowie XX wieku. W tamtych czasach badano głównie właściwości gleby na składowiskach odpadów poprzemysłowych jako podstawę do rekul-tywacji technicznej i biologicznej na składowiskach. Polskimi naukowcami, których należy uznaćza pionierów w kreowaniu koncepcji i badań gleb technogenicznych, są: (1) Michał Strzemski, któ-ry zaproponował schemat klasyfi kacji gleb na terenach miejskich i przemysłowych, a także nakre-ślił propozycje kierunków badań tych gleb, oraz (2) Tadeusz Skawina, który z sukcesem skupił sięna badaniach dynamiki i kierunków procesów glebotwórczych na hałdach odpadów kopalnianych w kontekście ich rekultywacji. W artykule przedstawiono również współczesne badania gleb tech-nogenicznych (pierwsze dwadzieścia lat XXI w.). Od początku XXI wieku badania naukowe nabrały tempa. Współcześnie polscy naukowcy mają duże osiągnięcia w badaniach gleb technogenicznych, w tym w badaniu ich właściwości, genezy, ewolucji, klasyfi kacji, właściwości biologicznych itp. Po-nadto, w artykule nakreślono zarys przyszłych badań, które mogą być potencjalnie wykonywane w następnych latach