6533b82bfe1ef96bd128d97f
RESEARCH PRODUCT
Spór o wybory powszechne na stanowiska sędziowskie w amerykańskim dyskursie publicznym w okresie „demokracji jacksonowskiej”
subject
prawojudicial reviewjacksonian democracywybory sędziówpopulismpopular election of judgeslegi-tymizacja demokratycznawhigswigowiepopulizmdemocratsdemokracilawdemokracja jakcsonowskadem-ocratic legitimacydescription
Artykuł przedstawia debatę, jaka odbyła się pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami obsadza-nia stanowisk sędziowskich w drodze wyborów powszechnych w Stanach Zjednoczonych w okre-sie tzw. „demokracji jakcsonowskiej” (zwaną także populistyczną) od początku lat trzydziestych XIX wieku do wybuchu wojny secesyjnej. Począwszy od prezydentury Andrew Jacksona nasiliła się w USA walka polityczna pomiędzy ludem reprezentowanym przez Partię Demokratyczną a eli-tami, których interesów broniła Partia Wigów. Przedmiotem sporu stało się żądanie szerszego do-puszczenia ludu do sprawowania władzy oraz demokratyzacja dotychczasowej oligarchicznej re-publiki poprzez rozszerzenie praw wyborczych oraz wyborów powszechnych jako metody obsa-dzania większości stanowisk publicznych. Jednym z przedmiotów sporu w trakcie stanowych kon-wencji konstytucyjnych była kwestia wyborów powszechnych na stanowiska sędziów. Wprowa-dzenia takiego rozwiązania domagali się demokraci, podkreślający znaczenie demokratycznej le-gitymizacji dla niezależności sądownictwa oraz rozwoju instytucji judicial review. Przeciwni wy-borom sędziów byli wigowie przekonani, że doprowadzi to do upadku autorytetu oraz upartyjnienia sądownictwa. Autor wskazuje, że debata zakończyła się zwycięstwem postulatów demokratów i wprowadzaniem instytucji wyborów sędziów w większości stanów. Jednakże prawnicy, uczestni-czący w konwencjach konstytucyjnych, reprezentujący zarówno demokratów, jak i wigów, wpro-wadzili szereg instytucji zapewniających niezależność sądownictwa oraz możliwość skutecznego realizowania zasady kontroli konstytucyjności prawa. Zmiany z okresu demokracji jakcsonowskiej przyczyniły się do podniesienia autorytetu sędziów oraz wzmocniły rolę sądów w amerykańskim systemie politycznym
year | journal | country | edition | language |
---|---|---|---|---|
2021-01-01 | Zeszyty Naukowe Instytutu Administracji Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Gubernaculum et Administratio, Historia, Prawo, Administracja |