6533b827fe1ef96bd1285458

RESEARCH PRODUCT

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza a przebieg wyborów do sejmu z 1952 r. w województwie opolskim

subject

description

26 października 1952 r. w Polsce odbyły się wybory do sejmu PRL I kadencji, przeprowadzone na podstawie ordynacji uchwalonej 1 sierpnia 1952 r. Miały być one powszechne, równe, bezpośrednie i tajne. Kandydatów na posłów zgłaszać mogły jedynie organizacje masowe, przede wszystkim polityczne, zawodowe, spółdzielcze. Kandydatów było na listach dokładnie tylu, ile przewidziano miejsc w ławach poselskich. Na potrzeby wyborów stworzono fasadowy Komitet Frontu Narodowego (KFN), który skupiał wyłącznie komunistyczne i kontrolowane przez komunistów partie, związki zawodowe i organizacje społeczne. Formacja ta wystawiała jedną, wspólną listę kandydatów. W ten sposób głosowanie przekształcono w plebiscyt poparcia dla komunistycznych władz PRL. Najwięcej miejsc w sejmie zarezerwowano dla kandydatów należących do PZPR (64,2 proc.), dużo mniejszą reprezentację zapewniono koncesjonowanym partiom ZSL i SD oraz grupie bezpartyjnych, wywodzących się zazwyczaj z kontrolowanych przez komunistów organizacji społecznych. Województwo opolskie zostało podzielone na dwa okręgi wyborcze: opolski i prudnicki. Kampanię wyborczą zainicjowano w sierpniu, we wrześniu powstały na terenie województwa komitety Frontu Narodowego. Działania PZPR obejmowały masową agitację, wiece i spotkania z kandydatami na posłów, ogromną presję propagandową przy użyciu wszystkich kontrolowanych przez PZPR mediów, a także prowadzone z udziałem funkcjonariuszy UB masowe zastraszanie społeczeństwa. W przypadku województwa opolskiego żywiono bowiem obawy, że część ludności rodzimej (podejrzewanej o proniemieckie sympatie) może akt głosowania zbojkotować. Obywatelom nakazywano, by głosowali jawnie, bez korzystania ż kotary, co miało zapobiec ewentualnym skreśleniom. Organizowano też zbiorowe głosowania osób manifestacyjnie deklarujących poparcie dla władz. Te metody przyniosły pożądany skutek tak w odniesieniu do kraju, jak i opisywanego regionu, choć oficjalne wyniki nie oddawały preferencji wyborców. Przedstawiono dane mające sugerować masowe poparcie dla komunistycznych władz: frekwencja w kraju miała wynieść 95 proc., przy czym 99,8 proc. głosów oddano rzekomo na zgłoszonych kandydatów. Również w okręgach województwa opolskiego frekwencja miała przekraczać 97 proc., a kandydatów Frontu Narodowego poparło wedle oficjalnych danych 99,8 proc. wyborców.