6533b7d1fe1ef96bd125bb30

RESEARCH PRODUCT

"Zagadnienie zła u Słowackiego" Anny Dziembowskiej. Przyczynek do eksplikacji okrucieństwa w "Królu-Duchu"

subject

description

Obsesja rozkładu ciała, niszczenia materii, życia przejawiającego się w obrazach gnicia, trupów, robactwa, brutalnych mordów i zbrodni, będących wynikiem istniejącego w świecie zła, należą do wyobraźni i stylistycznej ekspresji wielu utworów Słowackiego. Po transfiguracji poety owe okropności destrukcji materii nie znikają z jego utworów, przeciwnie, zostają jakby zwielokrotnione, spotęgowane. Pochód Królów-Duchów poprzez dzieje ukazany został jako bolesny, naznaczony cierpieniem. Stąd tyle tu okropności, brzydoty, śmierci – zła. Jak wyjaśnia jego istnienie w świecie Słowacki? Pisano o tym wielokrotnie, podejmując próbę eksplikacji systemu genezyjskiego poety, choć, jak się wydaje, nigdy nie dość wyczerpująco. Szczegółowo problematyką zła, zarówno w twórczości młodego Słowackiego, jak i tej napisanej po transfiguracji, zajęła się już na początku ubiegłego wieku nieznana, filozof Anna Dziembowska. Jej zapomniana rozprawa pt. Zagadnienie zła u Słowackiego. Na tle historycznego zarysu problemu, opublikowana w 1929 roku w Poznaniu, jako przedruk z III tomu Prac Komisji Filozoficznej z roku 1927, stanowi cenny, jeśli nie konieczny przyczynek do próby eksplikacji okrucieństwa w Królu-Duchu. Także dlatego, że Autorka czyni genezyjską naukę Słowackiego, zapisaną w jego mistycznych pismach, przedmiotem badań filozoficznych. Niniejszy szkic jest próbą prezentacji najważniejszych tez zawartych w tej rozprawie, na tle najnowszych ustaleń dotyczących estetyki późnej twórczości Słowackiego.