6533b86ffe1ef96bd12ccb5c

RESEARCH PRODUCT

Mikołaj Rej o Fortunie Łudarce i Zwodnicy oraz o "świeckiej krotochwili"

subject

losBógnaturesfinksaccidentfortunehuman enigmafatenaturazagadka człowiekaGodFortunaprzypadekOpatrznośćsphinxProvidence

description

Tematem artykułu jest problematyka związana z zagadnieniem Fortuny w twórczości Mikołaja Reja. Motyw ten w literaturze i sztuce przybierał rozmaite kształty i konwencje. Fortuna w utworach Reja raz jawiła się jako bogini, kiedy indziej jako demon. Pisarz chętnie też sięgał po konwencję teatru świata, sceny cyrkowej, będącej domeną bogini Circe, turniejów czy pola walki. Jednak źródłem tych wszystkich metafor okazały się złożone relacje łączące plan Opatrzności z porządkiem natury, które dotyczyły uprzywilejowanego miejsca człowieka we wszechświecie. Dychotomiczność ludzkiej natury widoczna w rozróżnieniu na los i fortunę znalazła w twórczości Reja, wspartej na gruncie humanizmu chrześcijańskiego, harmonijne i sensowne połączenie.